Socjalizacja szczeniaka – co to jest?

Socjalizacja to nic innego jak budowanie właściwych relacji z istotami żywymi – z ludźmi, psami i innymi zwierzętami. Prawidłowa socjalizacja szczeniaka gwarantuje poznanie zasad i norm społecznych obowiązujących w danej grupie i wykształcenie niezbędnych, pożądanych zachowań, które pozwolą mu funkcjonować w niej. Najlepszy czas na socjalizację przypada pomiędzy 3. a 18. tygodniem życia czworonoga. Wtedy bowiem pies jest najbardziej podatny na naukę nowych umiejętności, jego umysł jest bardzo elastyczny, a ciekawość (zazwyczaj) zwycięża lęk przed nieznanym.

Socjalizacja wtórna i pierwotna

Socjalizacja pierwotna zachodzi w obrębie własnego gatunku (z matką i rodzeństwem) przeciętnie pomiędzy 3. a 7. tygodniem życia. W tym czasie szczenię zdobywa podstawowe umiejętności komunikacji i po prostu uczy się „jak być psem”. W kolejnych tygodniach (które zazwyczaj zbiegają się z podróżą do nowego domu), w trakcie socjalizacji wtórnej, maluch uczy się poprawnych relacji i zachowań wobec obcych przedstawicieli swojego gatunków i innych gatunków (ludzi, kotów etc.).

Brak socjalizacji – konsekwencje

Jeśli z jakiegoś powodu szczenię nie ma szans na prawidłową socjalizację (np. choroba, kwarantanna, odrzucenie przez matkę, bezdomność itp.) lub/i już w pierwszych tygodniach życia doświadcza traumatycznych przeżyć związanych z kontaktami z innymi psami lub ludźmi, sytuacja ta będzie niekorzystnie rzutować na jego dalszy rozwój i relacje społeczne w przyszłości. Dlatego tak ważne jest, aby kupować szczenięta wyłącznie z renomowanych, godnych zaufania hodowli i nie zwlekać z socjalizacją, gdy pupil zawita w nowym domu.

Socjalizacja szczeniaka krok po kroku

Aby socjalizacja przebiegała pomyślnie, musisz pamiętać o kilku istotnych zasadach, ale tak naprawdę nie istnieje żaden gotowy plan socjalizacji szczeniaka. Dlaczego? Z tej prostej przyczyny, że każdy pies jest inny! Duże różnice w charakterze i zachowaniu występują niejednokrotnie w obrębie jednego miotu. Jedno szczenię może być niezwykle odważne, ciekawe świata i energiczne, natomiast inne będzie cechować się znacznie większą ostrożnością, spokojem, może być wycofane a nawet lękliwe.

W trakcie socjalizacji najważniejsza jest baczna obserwacja pupila. Musisz skupić na nim swoją uwagę, aby nie przeoczyć, jak reaguje na nowe bodźce. Oto istotne zasady socjalizacji.

Nic na siłę!

Świetnie, jeśli w pierwszych tygodniach życia pupil pozna różnych ludzi (niskich, wysokich, z brodą, na wózku, na rowerze etc.) i zwierzęta. Ta różnorodność sprawi bowiem, że w przyszłości niewiele go zaskoczy i będzie powodować dyskomfort czy obawę. Nie aranżuj jednak spotkań na siłę i w nadmiernej ilości, aby pies nie czuł się przytłoczony i „zalany” mnóstwem bodźców.

Nie zmuszaj

Wszelkie interakcje z ludźmi i zwierzętami powinny odbywać się naturalnie. Nie zmuszaj psa do podejścia do obcego człowieka czy psa, a nawet nie zachęcaj go do tego przy pomocy smaczków! Pozwól mu samodzielnie zdecydować, czy chce podjąć próbę. Jeśli to zrobi i spotkanie przebiegnie pomyślnie, wówczas możesz go nagrodzić smakołykiem, pochwałą lub/i zabawą, aby wzmocnić zachowanie i uczynić to doświadczenie jeszcze przyjemniejszym i wartym powtórzenia.

Zapewnij komfort psychiczny

Zadbaj o odpowiednią przestrzeń, by pies miał możliwość wycofania się i zwiększenia dystansu. To sprawi, że poczuje się pewniej i bezpieczniej! Dzięki temu chętniej też ponowi próbę kontaktu.

Nie karć!

Socjalizacja szczeniaka z innymi psami i ludźmi powinna odbywać się bez przymusu, presji i stresu. Denerwowanie się na podopiecznego lub/i karcenie go za to, że nie ma chęci lub śmiałości zaprzyjaźnić się z czworonożnym kumplem z osiedla czy ulubionym listonoszem, przyniesie skutek odwrotny do zamierzonego. Zamiast cieszyć się na kolejne spotkania, może zacząć odczuwać lęk, a nawet reagować agresywnie, mając poczucie, że musi się bronić.

Socjalizacja szczeniaka a habituacja

Te dwa pojęcia często są ze sobą mylone. Jak już wiesz, socjalizacja opiera się na budowaniu relacji z innymi istotami żywymi. Z kolei habituacja wiąże się z przyzwyczajaniem zwierzęcia do nieożywionych bodźców, takich jak np. różne dźwięki, zapachy, rodzaje podłoża, przedmioty, miejsca etc. Nadzorując proces habituacji, również należy przestrzegać powyższych zasad.

Jeśli podopieczny akurat dzisiaj nie ma ochoty zmierzyć się z piaskiem, wejść do wody lub zaliczyć przejażdżki windą, nie zmuszaj go do tego! W przypadku, gdy chcesz przyzwyczaić malucha np. do głośnych dźwięków, nie zabieraj go od razu do centrum miasta, na festyn czy koncert. Intensywność każdego bodźca staraj się zwiększać stopniowo i zawsze zapewnij psu możliwość wycofania się w bezpieczną przestrzeń.

Podsumowanie

Prawidłowa socjalizacja szczeniaka nie jest trudna pod warunkiem, że znasz podstawowe zasady i pozwalasz podopiecznemu rozwijać się w jego własnym tempie. Pamiętaj o tym, aby do niczego go nie zmuszać i nie narażać na zbyt dużą ilość „wrażeń” wszelkiego rodzaju. Z drugiej strony nie zamykaj się z maluchem w domu – umożliwiaj mu poznawanie świata, aby odbierał go jako miejsce przyjazne i bezpieczne!

Przeczytaj także o Puppy Yodze >>